طبق وعده‌های وزارت صمت در سال قبل قرار بود تا پایان بهار 1402 تعداد 200هزار خودروی بنزینی وارد شود که امسال به وعده واردات ۱۰۰هزار خودروی برقی تغییر کرد اما تا به امروز خبری از واردات این حجم از خودرو از دو نوع یادشده نیست.

به گزارش خبرگزاری مهر، عباس علی‌آبادی از روز نخست که سکان هدایت وزارت صمت را برعهده گرفت کلیدواژه «خودروهای برقی» را در هیچ‌یک از سخنرانی‌های خود از قلم نینداخت. او اعتقاد دارد که استفاده از خودروهای برقی اعم از وارداتی و داخلی می‌تواند نقطه شروعی برای ایجاد تحول در حوزه‌های مختلف از جمله، صنعت خودروسازی، محیط‌زیست، کاهش مصرف سوخت و... باشد. در همین رابطه نیز وزیر صمت وعده داد که «برنامه داریم تا آخر امسال ۱۰۰هزار تاکسی برقی در شهرهای بزرگ داشته باشیم.»

بر همین اساس هم مهدی ضیغمی؛ وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران هم ۲۹ مهرماه و هم دوم آبان‌ماه وعده آغاز واردات خودروهای برقی از آبان‌ماه را داد. او ۲۹ مهرماه اعلام کرد که «واردات خودروهای برقی از آبان‌ماه آغاز می‌شود و بعد از اینکه عرضه خودروهای برقی وارداتی به تاکسیرانی به اتمام رسید می‌توان برای عرضه خودروهای برقی عمومی نیز اقدام کرد.» در ادامه نیز در دوم آبان‌ماه ضیغمی تاکید کرد که «برنامه جدی برای واردات خودروهای برقی اعم از فول برقی، هیبرید، پلاگین و... داریم. یکی دو هزار خودروی برقی در همین آبان‌ماه وارد خواهد شد که در مرحله نخست مشتری تاکسیرانی است اما در مرحله بعدی مردم عادی هم می‌توانند بخرند زیرا این خودروها به لحاظ قیمتی به صرفه‌تر از خودروهای بنزینی هستند.»

۲۹ آبان‌ماه محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی نیز در پاسخ به سؤال نمایندگان مجلس اعلام کرد که تأمین یک‌میلیارد دلار برای واردات خودروی برقی مورد پذیرش قرار گرفته و با یک‌میلیارد و ۴۰میلیون یورویی که برای اتوبوس، ون و موتورسیکلت‌های برقی انجام خواهد شد، در مجموع دومیلیارد یورو برای خودروهای برقی ارز کنار گذاشته شده است.

پس از این اظهارنظرات مشخص شد که طبق توافق صورت‌گرفته بین دولت ایران و چین، برنامه واردات و عرضه ۱۰۰هزار تاکسی برقی از این کشور در دستورکار قرار گرفته که تاکنون نیز نیمی از این خودروها ثبت سفارش شده است.

طبق گزارش عملکردی که علی‌آبادی به مخبر ارائه کرده، قرار بود که از آذرماه به تدریج خودروهای برقی وارد کشور شوند با این حال تا به امروز که چهارم بهمن‌ماه است خودروهای برقی زیادی وارد کشور نشده و ۲۶ دی‌ماه صرفاً ۴۰۰ دستگاه تاکسی برقی تحویل تاکسیرانی تهران شد.

وعده تکراری

وعده واردات ۱۰۰هزار دستگاه خودروی برقی دقیقاً همان وعده‌ای است که پارسال وزارت صمت در زمان سکانداری رضا فاطمی‌امین در مورد خودروهای بنزینی داده بود

امید قالیباف؛  سخنگوی وقت وزارت صمت گفته بود که «طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده، در سه‌ماهه باقی‌مانده از سال ۱۴۰۱، ۱۰۰هزار دستگاه و به همین تعداد هم در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۲ خودرو از طریق واردات تأمین می‌شود.»

وعده‌ای که هیچ‌گاه محقق نشد. بر این اساس تا ۱۲ دی‌ماه امسال، تعداد خودروهای وارد شده به کشور 9176 دستگاه بود. به این ترتیب با عدم عمل به تعهدات واردات خودروهای برقی و بنزینی و انتشار خبر اجرای مصوبه‌ عرضه 120هزار خودرو با قیمت پنج‌درصد کمتر از نرخ حاشیه بازار، قیمت خودرو در بازار آزاد به شدت افزایش یافت؛ هرچند پس از اطمینان از عدم اجرای آن، کاهشی شد ولی به قیمت‌های قبلی بازنگشت.

کاهش اندک قیمت پس از افزایش زیاد

منوچهر منطقی؛ معاون حمل‌ونقل وزارت صمت نیز در ارتباط با این دستورالعمل، گفت: متاسفانه این طرح که در مراحل ابتدائی بود به عنوان یک طرح قطعی و با اطلاع‌رسانی ناقص مطرح و باعث التهاب بازار شد. طبعا در صورت عدم تحقق هردو شرط فوق، طرح قابلیت اجرا ندارد. 

با این‌ حال سعید مؤتمنی؛ رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران در این خصوص تصریح کرد: انتشار خبر عرضه 120هزار خودرو با قیمت پنج‌درصد زیر نرخ بازار، بلافاصله موجب افزایش قیمت خودرو در بازار شد. ما تجربه عرضه خودرو پنج‌درصد زیر قیمت بازار را در سال 97 داشتیم. در آن زمان نیز این شیوه عرضه موجب افزایش قیمت خودرو بود و اجرای آن به جای مهار قیمت‌ها موجب جهش قیمت در بازار خودرو شد. 

او افزود: در خودروهای مونتاژی مانند لاماری و هایما حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰میلیون تومان افزایش قیمت داشتیم. در داخلی‌ها هم افزایش قیمت به صورت تدریجی بود و از شهریورماه شروع شد و اوج آن در آذر و دی‌ماه بود. وضعیت به‌گونه‌ای بود که خودروی اقتصادی کوییک از ۳۴۵میلیون تومان به ۳۹۰میلیون تومان رسید.

به گفته رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو، قیمت خودروهای مونتاژی در هفته گذشته بین 100 تا 150میلیون تومان و قیمت خودروهای تولیدی نیز بین پنج تا 15میلیون تومان کاهش یافت. البته خودروی دنا حدود ۲۰ تا ۲۵میلیون تومان کاهش قیمت داشته است.

مؤتمنی تصریح کرد: عرضه فعلی خودرو جوابگوی نیاز بازار نیست. از سویی دیگر در حال حاضر بازار خودرو در رکود کامل است. اگر عرضه زیاد بود قطعاً قیمت‌ها کاهش قابل‌توجهی می‌یافت.

با این ‌حال برخی از ثبت‌نام‌کنندگان خودرو همچنان از عملکرد خودروسازان در عرضه خودرو به سامانه یکپارچه گلایه‌مند هستند. آنها از افزایش قیمت و اجبار به انتخاب خودروی جایگزین توسط خودروسازها انتقاد کردند. به عنوان مثال راناپلاس در زمان ثبت‌نام 215میلیون تومان بوده که حالا به 452میلیون تومان رسیده و موعد تحویل، خرداد تا مرداد سال آینده است.